Monachium od 1977 r. realizuje własny program zazielenienia miasta, obejmujący udzielanie wsparcia inwestorom zazieleniającym dziedzińce wewnętrzne, fasady i dachy budynków, a także podejmującym inne działania mające na celu odbetonowanie i naturalne zagospodarowanie należących do nich terenów. Nieodłączną częścią programu jest konkurs aktywizujący pn. „Jeszcze więcej zieleni dla Monachium” (niem. „Mehr Grün für München”), którego 40. Edycję obchodzono w 2015 r. Od 1975 r., kiedy miała miejsce pierwsza edycja konkursu, jury nagrodziło ponad 1000 projektów zazieleniania dziedzińców, ogrodów oraz terenów zakładowych. Od 2008 r. konkurs odbywa się co dwa lata, a jego celem jest promowanie nie tylko profesjonalnie zaprojektowanych obszarów zieleni, ale również efektownie wyglądających, małych przedsięwzięć. Organizatorom konkursu zależy na zachęceniu mieszkańców i lokalnych przedsiębiorców do aktywnego uczestnictwa w rozwoju obszarów zielonych w mieście.

Miasto Monachium na bieżąco uzupełnia program o kolejne elementy, w tym wprowadza przepisy prawne i inne rozwiązania promujące tworzenie nowych zielonych przestrzeni. Należą do nich m.in.:

1. Statut dotyczący projektowania otwartych przestrzeni

Zgodnie z §34 niemieckiego Kodeksu Budowlanego (niem. Baugesetzbuch, BauGB) projekt budowlany inwestycji może zostać zatwierdzony wtedy, gdy planowany jej rodzaj oraz funkcje będą dostosowane do otoczenia. Art. 81 bawarskiego prawa budowlanego (niem. Bayerische Bauordnung, BayBO) umożliwia jednak gminom wprowadzanie miejscowych przepisów prawa budowlanego (tzw. statutów), które zawierają szczegółowe wymagania dotyczące wyglądu zewnętrznego obiektów budowlanych, ich zaprojektowania, przedstawienia całościowego obrazu obszaru z uwzględnieniem tych obiektów i sąsiadujących otwartych przestrzeni, a w szczególności wymagania dotyczące zazielenienia ich dachów.

Statut dot. projektowania otwartych przestrzeni miasta Monachium został uchwalony przez radę miasta 24 kwietnia 1996 r. Ma na celu zachowanie dotychczasowej jakości ww. przestrzeni oraz zapewnienie mieszkańcom odpowiedniej jakości życia, w tym zadowalającego komfortu w miejscach, gdzie mieszkają i pracują.[1]

W statucie, oprócz informacji dotyczących projektowania miejsc parkingowych, liczby miejsc zabaw czy ogólnego zagospodarowania dotychczas niezagospodarowanych powierzchni oraz fasad, wyznaczono także orientacyjną powierzchnię dachów do zazielenienia. Zgodnie z §4 aktualnie obowiązującego Statutu zazielenione na długi czas muszą zostać dachy żwirowe oraz dachy o porównywalnych właściwościach o całkowitej powierzchni wynoszącej przynajmniej 100 m². Stropy garaży podziemnych poza budynkami, tarasami, drogami dojazdowymi i podjazdami muszą być obniżone w stosunku do poziomu gruntu o przynajmniej 0,6 m, a także przykryte fachowo wykonaną konstrukcją posadzki[2]. Wprowadzono także inne szczegółowe wymagania, takie jak określona konstrukcja nad garażami podziemnymi. Zamierzeniem miasta jest dalsze podnoszenie dotychczasowych wymagań.

2. Koncepcja adaptacji do zmiany klimatu

Negatywne konsekwencje zmiany klimatu szczególnie dotykają miasta – z jednej strony z powodu ich specyfiki, z drugiej z powodu koncentracji ludności i zabudowy. Nie bez znaczenia jest też to, że przestrzeń miejska ulega ciągłym zmianom. Adaptacja do nieuniknionych skutków zmiany klimatu, jak również do stale zmieniającej się struktury miasta, jest priorytetem Monachium. Dlatego też Urząd Miasta Monachium już w 2016 r. opracował koncepcję adaptacji do zmiany klimatu. Jej realizacja ma pomóc miastu m.in. utrzymać i rozwinąć zielone korytarze, a także zabezpieczyć otwarte przestrzenie pod względem planistycznym. Do istotnych elementów zrównoważonego rozwoju miasta należą też wyznaczanie nowych otwartych przestrzeni,  przekształcenie drzewostanu Monachium w duchu sprawiedliwości klimatycznej tak, aby tworzyły go gatunki lasotwórcze odpowiednie do posadzenia przy ulicach i w parkach, oraz wspieranie zazieleniania dziedzińców i budynków, zarówno w przestrzeni publicznej, jak i prywatnej.  To ostatnie ma pomóc w zwiększeniu  udziału  budynków pokrytych roślinnością, a jednocześnie zwiększyć odporność miasta na zmianę zakresu temperatur i modeli opadów oraz  zmniejszyć obciążenie miejskich systemów kanalizacyjnych. Zazielenione dziedzińce i budynki wspierają też utrzymanie i rozwój różnorodności biologicznej w mieście.[3]

3. Biuro zazieleniania miasta (Begrünungsbüro) ze wsparciem Wydziału Zdrowia i Środowiska

Biuro zazieleniania Green City bezpłatnie i niezobowiązująco udziela fachowych informacji dot. zakładania i utrzymania zielonych dachów i fasad np. obiektów wolnostojących na prywatnych posesjach leżących w granicach administracyjnych Monachium. Oferta skierowana jest do inwestorów budowlanych, właścicieli domów, wspólnot mieszkaniowych, architektów, architektów krajobrazu oraz wszystkich tych, którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej o możliwościach zazieleniania budynków lub obiektów wolnostojących. Centralnym punktem przedsięwzięcia jest promocja miejskiego programu wsparcia „Zieleń w mieście” (niem. „Grün in der Stadt”) realizowanego przez referat ogrodnictwa Wydziału Budownictwa. Wszystkie działania biura Green City dążą do promowania środków adaptacji do zmiany klimatu wdrażanych przez miasto Monachium. Wsparcia biuru udziela Wydział Zdrowia Środowiska w Urzędzie Miasta.

Oprócz udzielania konkretnego wsparcia przy podejmowaniu decyzji np. czy i jak można zazielenić dach, podejmowanych jest wiele działań mających na celu rozpowszechnianie informacji na temat zazieleniania budynków. Do takich działań należy organizacja wycieczek z przewodnikiem oprowadzającym po miejscach, gdzie już stworzono zielone dachy i fasady czy organizacja wydarzeń dla fachowców i osób nie będących specjalistami w tej dziedzinie. Mają one na celu promocję zalet i pozytywnych efektów zazieleniania budynków jako środka adaptacji do zmiany klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem jego korzystnego wpływu na mikroklimat, co ma znaczenie dla mieszkańców oraz właścicieli budynków, które zyskują w ten sposób dodatkową ochronę. Ci ostatni dostrzegają, że mogą zrobić coś zarówno dla budynku, jak i swojego dobrego samopoczucia. Są zmotywowani do aktywnych działań, aby poprzez zazielenianie zrobić coś dobrego nie tylko dla siebie, ale i dla klimatu miasta.

4. Projekt badawczy Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych Niemiec „Zielone miasto przyszłości – dzielnice odporne na klimat w rozwijającym się mieście (niem. „Grüne Stadt der Zukunft – Klimaresiliente Quartiere in einer wachsenden Stadt”)

Zmiana klimatu oraz wzrost zaludnienia stawiają Monachium przed szczególnymi wyzwaniami. Rośnie częstotliwość i intensywność występowania lokalnych ekstremalnych zjawisk pogodowych, które przy jednoczesnym gwałtownym wzroście zaludnienia mogą prowadzić do stresu termicznego i powodzi. Celem projektu „Zielone miasto przyszłości” jest opracowanie zintegrowanych rozwiązań mających stanowić odpowiedź na wyzwania związane ze zmianą klimatu oraz redensyfikacją zaludnienia Monachium, a także sprawdzenie, jak można je wdrożyć w ramach planowania miejskiego.

Szczególną uwagę poświęcono wybranym dzielnicom Monachium, na obszarze których zachodzi konflikt pomiędzy zapotrzebowaniem na powierzchnie zielone a zapotrzebowaniem na lokale mieszkalne. Interdyscyplinarny zespół badawczy złożony z 5 grup roboczych bada w „rzeczywistych laboratoriach”, w jaki sposób wymagania dotyczące adaptacji do zmiany klimatu można umocować w poszczególnych obszarach i procesach planowania. Modelowane jest oddziaływanie elementów zielonej infrastruktury na mikroklimat, a także prowadzone są analizy socjoekonomiczne dotyczące projektowania zieleni miejskiej we  współpracy z różnymi grupami interesariuszy. Jednym z badanych elementów są zielone dachy.

Projekt jest prowadzony przez naukowców z Monachijskiego Uniwersytetu Technicznego (niem. Technische Universität München, TUM), a pozostali partnerzy to Urząd Miasta Monachium, naukowcy z Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium (niem. Ludwig-Maximilians-Universität München, LMU)  oraz Instytut Analiz Gospodarczych dla Ekologii w Berlinie (niem. Institut für ökologische Wirtschaftsforschung, IÖW).[4]

[1] Urząd Miasta Monachium, Wydział Planowania Miasta i Prawa Budowlanego; Statut dot. projektowania otwartych przestrzeni, str. 3, wersja online, stan na 2011 r.

[2] Urząd Miasta Monachium, Wydział Planowania Miasta i Prawa Budowlanego, Statut dot. projektowania otwartych przestrzeni, §6 ust. 2, str. 8, wersja online, stan na 2011 r.

[3] Więcej informacji: https://www.muenchen.de/rathaus/Stadtverwaltung/Referat-fuer-Gesundheit-und-Umwelt/Stadtklima/Anpassung_an_Klimawandel.html

[4] Więcej informacji: https://www.landschaftsentwicklung.wzw.tum.de/gruene-stadt-der-zukunft/